🔻 از سلسله نشست‌های فقه حکومتی با موضوع امکان تمسک به عمومات و اطلاقات در احکام حکومتی
ارائه دهنده: استاد محمد قائنی
🔹 بایسته شناسی روش تحصیل اجتهاد با تاکید بر فقه حکومتی
ارائه دهنده: استاد ابوالقاسم علیدوست
🔹 فتوای معیار در قانونگذاری (فقه جامعه محور)
ارائه دهنده: استاد محمدجواد ارسطا
🔹 دبیر علمی: سید جمال‌الدین موسوی (استاد سطوح عالی حوزه علمیه)
🏢 مشهد مقدس، چهارراه خسروی، آیت الله خزعلی3 (کوچه حجت الاسلام سیدجعفر طباطبایی)، مدرسه علمیه سلیمانیه
مرداد 1404 ساعت 7 الی 11:15
معرفی استاد
محمد قائنی از اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در رشته فقه و اصول است که سال‌ها در مراکز علمی معتبر تدریس کرده است. وی از شاگردان آیت‌الله وحید خراسانی و آیت‌الله جواد تبریزی بوده و در مباحث اصولی و فقهی صاحب نظر است. از ویژگی‌های بارز تدریس او، دقت علمی و تسلط بر آراء فقهای متقدم و متأخر است. ایشان علاوه بر تدریس، تألیفات ارزشمندی در زمینه فقه استدلالی و اصول فقه دارد که مورد توجه فضلای حوزه قرار گرفته است.
معرفی موضوع
در فقه اسلامی، عمومات و اطلاقات ادله شرعی به عنوان یکی از منابع استنباط احکام مطرح هستند. در احکام حکومتی نیز امکان تمسک به این عمومات وجود دارد، اما با ملاحظات ویژه‌ای همراه است. حاکم اسلامی می‌تواند در چارچوب مصالح عمومی و عناوین ثانویه، از عمومات شرعی برای وضع مقررات استفاده کند. این امر نیازمند سنجش دقیق بین حفظ مصالح جامعه و رعایت ضوابط شرعی است. برخی فقها معتقدند احکام حکومتی می‌تواند محدوده‌ای فراتر از احکام اولیه را در برگیرد، مشروط بر آنکه مخالف موازین قطعی شرع نباشد. در موارد تعارض بین مصلحت نظام و عمومات، گاه مصلحت نظام با رعایت شرایطی مقدم می‌شود. البته این تمسک نباید به بهانه‌ای برای تفسیرهای سلیقه‌ای از نصوص تبدیل شود.
